O terapii młodzieży

Wiek dorastania jest szczególnie trudnym okresem dorastania zarówno dla młodzieży jak i dla rodziców. Świat nastolatków to brak stałości i często nieprzewidywalność. Dorastanie to nagła zmiana, zakłócenie spokojnego wzrostu, który do tej pory dokonywał się w młodym człowieku i był znany rodzicom i jemu samemu. To, co często nazywane jest ?burzą hormonów? w większości przypadków jest prawidłową i normalną sytuacją.
Często sposób zachowania, myślenia nastolatków może być niezrozumiały dla rodziców, czasami również przez samych nastolatków. Co więcej, czasami zdarza się, że sposób zachowania dorastających adolescentów staje się podobny do zaburzeń neurotycznych, aspołecznych, czasami nawet psychotycznych. Wiele objawów, które w późniejszych życiu traktowane są, jako zaburzenia, w tym czasie często mogą być normą, np.:

• depresja młodzieńcza,
• pesymistyczne spostrzeganie świata,
• narcyzm młodzieńczy,
• odreagowywanie emocji impulsywnym zachowaniem,
• nagłe zmiany nastrojów,
• bunt przeciw zasadom.

Same w sobie nie prowadzą ani do trwałych zaburzeń ani do patologii. Okres dorastania to bardzo ważny czas, który często decyduje o reszcie naszego życia. W zasadzie to nie tylko kolejny etap życia i nie tylko podsumowanie dzieciństwa, ale szansa na ostateczne rozwiązanie naszych dziecięcych problemów i konfliktów.

Bardzo często to, co dorośli postrzegają, jako kłopot lub problem, dla dorastających nastolatków staje się szansą na efektywne przejście okresu dorastania. Dzięki temu są w stanie pozytywnie rozwiązać zadania okresu dorastania:

1. Bardzo ważnym zadaniem rozwojowym, które młody człowiek osiąga przez cały okres dorastania (nawet do 24 roku życia) jest odseparowanie się, oddzielenie się, uniezależnienie emocjonalne od rodziców.
   Np. pierwszym dowodem na to, że dziecko zaczyna się uniezależniać emocjonalnie od rodziców to posiadanie własnych sekretów. Nie informowanie o wszystkim rodziców, a nawet ukrywanie ważnych spraw przez nastolatków przed własnymi rodzicami nie należy rozumieć, jako brak szacunku czy coś niepokojącego, ale wręcz przeciwnie. Świadczy to przede wszystkim o dorastaniu i próbach samodzielnego radzenia sobie z trudnościami przez nastolatka.

2. Kolejne ważne zadanie to zidentyfikowanie się z rolą kobiety (u dziewcząt) i z rolą mężczyzny (u chłopców). Jest to coraz trudniejsze zadanie. Obecna kultura i media wcale nie ułatwią młodym ludziom określić co jest męskie a co kobiece. Młodzież niejednokrotnie jest zagubiona w świecie niedookreślonych wymagań i stereotypowego obrazu kobiety i mężczyzny. Młodzi ludzie często bez świadomości konsekwencji eksperymentują w sferze seksualnej oraz nierzadko czerpią wiedzę na temat seksualności z treści pornograficznych.

3. Przeformułowanie swojego systemu wartości z systemu narcystycznego (odnoszącego się do mojego dobra) do systemu dojrzałego (uwzględniającego dobro innych osób i standardy zewnętrzne).

4. Dookreślenie siebie w roli społecznej (czyli wiedzieć ,co się chcę w życiu robić).

Efekt stopniowego łączenia i kształtowania osobowości. Bardzo często Ci nastolatkowie, którzy bardziej burzliwie przeżywali okres dorastania, w przyszłości łatwiej określają co chcą robić w dorosłym życiu.
Sposoby rozładowywania napięcia, radzenia sobie ze stresem, których młody człowiek uczy się i używa w tym okresie bardzo często utrwalają się na całe życie. Jednak często trudności z jakimi boryka się młodzież wiążą się z niekorzystnymi sposobami ich rozwiazywania. Niepokojące jest, kiedy dorastający nastolatkowie przejawiają:

•  Zaburzenia zachowania i emocji, powtarzające się, trwałe przekraczanie norm społecznych, eksperymentowanie z alkoholem, narkotykami lub lekami, które przekraczają bezpieczną granicę.
• Nasilające się zachowania agresywne, częste wybuchy gniewu i złości, zachowania destrukcyjne, zachowania problemowe naruszające prawo np. wandalizm, przestępstwa, zachowania autoagresywne, jak samookaleczenia, nadużywanie środków psychoaktywnych, labilność emocjonalna, częste akty buntu, kłamstwa, oszukiwanie itp.).
•  Nasilony lęk. Nadmierne przeżywanie lęku, nadmierne martwienie się, napady paniki, unikanie szkoły czy innych sytuacji, które mogą być trudne dla nastolatka oraz związane z tym objawy np. fobia szkolna, okaleczanie się, zaburzenia snu, objawy somatyczne ? bóle głowy, brzucha, uczucie duszności, nadmierna potliwość, roztrzęsienie.
•  Zaburzenia nastroju. Obniżenie lub wahania nastroju, nadmierny pesymizm, negatywizm, unikanie kontaktów z przyjaciółmi, rodziną, utrata zainteresowania aktywnościami, które wcześniej były chętnie wykonywane (np. nagła utrata pasji), nagłe pogorszenie ocen szkolnych, myśli samobójcze, utrata apetytu lub nagły wzrost apetytu i objadanie się.
•  Zaburzenia odżywania. Zmiany apetytu, odmowa jedzenia, niekontrolowane objadanie się, częste wymioty, nagła zmiana wagi ciała.